Tatami – japońska mata, która tworzy dom

Gdy myślimy o tradycyjnym japońskim wnętrzu, pierwszym obrazem są często maty tatami, czyli prostokątne panele z trawy igusa i słomy ryżowej, które przez wieki wyznaczały rytm życia codziennego. Tatami to nie tylko podłoga, ale też symbol domu, porządku i harmonii.

Pierwsze tatami pojawiły się w Japonii już w VIII wieku, w pałacach arystokracji. Początkowo były luksusem i układano je tylko w wybranych miejscach. Z czasem stały się standardem w japońskich domach i świątyniach. Co ciekawe, powierzchnię pokoi przez wieki mierzyło się właśnie w liczbie mat, stąd znane określenia typu „pokój czterech i pół tatami”.

Klasyczne tatami składają się z:

• rdzenia z ryżowej słomy,
• pokrycia z igusa – specjalnie plecionej trawy,
• obszycia z tkaniny (heri), które dodaje elegancji i chroni krawędzie.

Ich standardowy wymiar to ok. 90 × 180 cm, grubość ok. 5 cm,ale proporcje są ważniejsze niż centymetry. Tatami mają bowiem ścisłe zasady układania: nie można ich kłaść przypadkowo, bo układ niesie ze sobą znaczenie. W Japonii istnieje zasada, że szwy mat nie powinny tworzyć krzyży – taki układ uznawany jest za pechowy. Harmonijny wzór przypomina więc nie tylko o estetyce, ale i o trosce o domowników.

Dziś tatami wracają w nowej roli – stosowane są nie tylko w tradycyjnych washitsu, ale też w nowoczesnych wnętrzach jako:

• naturalna podłoga w strefach relaksu,
• element przestrzeni medytacyjnych i jogowych,
• ekologiczna alternatywa dla syntetycznych materiałów.

Co ciekawe, w Japonii działa nawet Muzeum Tatamina wyspie Kiusiu, gdzie można prześledzić ewolucję tej maty – od luksusowego akcesorium po codzienny element kultury.

O tatami rozmawiają Aldona Mioduszewska i Mateusz Łapot w Domowej Galerii Stylu w Radio RAM.

Zdjęcie pochodzi z Pexels